Σπύρος Ν Νίκας
Ρευματολόγος
Σύμφωνα με τις τελευταίες οδηγίες της EULAR, από τους βιολογικούς παράγοντες που χρησιμοποιούνται στην ρευματολογία, τα περισσότερα δεδομένα ασφάλειας υπάρχουν σχετικά με τους TNF αναστολείς. Τα φάρμακα αυτά φαίνεται να είναι ασφαλή (δεν υπάρχει αυξημένος κίνδυνος αποβολών ή συγγενών ανωμαλιών) κατά τη χορήγηση τους στο 1ο και 2ο 3μηνο της κύησης (1) .
Ειδικά στο πρώτο 3μηνο, τα φάρμακα αυτά δεν διέρχονται καν τον πλακούντα. Για το τρίτο 3μηνο, από τους TNFi, τα certolizumabκαι etanercept φαίνεται να σχετίζονται με μικρότερα επίπεδα φαρμάκου στο νεογνό, με το πρώτο να υπόσχεται την μικρότερη μεταφορά στον πλακούντα ή το μητρικό γάλα (2). Σε κάθε πάντως περίπτωση, αυξημένος κίνδυνος λοίμωξης στο νεογνό από μητέρες που εκτέθηκαν σε TNFi κατά την κύηση δεν φαίνεται να υπάρχει (3).
Αυτό πάντως που είναι σημαντικό είναι ότι ζώντα-εξασθενημένα εμβόλια (MMR, ανεμοβλογιά, Έρπης Ζωστήρας) θα πρέπει να αποφεύγονται σε νεογνά (μέχρι 6 μηνών) από μητέρες που έλαβαν βιολογικό παράγοντα κατά τη διάρκεια του 2ου μισού της κύησης (4).
Για φάρμακα όπως rituximab (anti-CD20, RA), tocilizumab (antiI-L6, RA), belimumab (αντι-BLYS, ΣΕΛ), ustekinumab (αντι-IL12/23, ΨΑ), secukinumab (anti-IL17, SpA) και abatacept (CTLA-4, RA), αν και τα δεδομένα δεν είναι τόσο πολλά, δεν φαίνεται επίσης να σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για εμβρυικές ανωμαλίες ή ανεπιθύμητες εκβάσεις κύησης (5)
Για τα στοχευμένα συνθετικά μόρια (JAKi πχ tofacitinib), τα δεδομένα είναι ελάχιστα και δεν πρέπει (αντένδειξη), βάσει SPC, να λαμβάνονται κατά την εγκυμοσύνη
Για το θέμα της πατρικής συμμετοχής στην κύηση, η έκθεση των ανδρών σε TNFi ή σε abatacept, rituximab, belimumab, δεν φαίνεται να σχετίζεται με ανεπιθύμητες δράσεις σε γονιμότητα ή κύηση (6)
Βιβλιογραφία
(1) The EULAR points to consider for use of antirheumatic drugs before pregnancy, and during pregnancy and lactation. Götestam Skorpen C, Hoeltzenbein M, Tincani A, et al Annals of the Rheumatic Diseases 2016;75:795-810.
(2) Treatment with biologics during pregnancy in patients with rheumatic diseases. Frauke Förger Reumatologia. 2017; 55(2): 57–58. Published online 2017 Apr 28. doi: 10.5114/reum.2017.67598
(3) Treatment of rheumatoid arthritis during pregnancy: present and future. Förger F, Villiger PM. Expert Rev Clin Immunol. 2016 Sep; 12(9):937-44.
(4) Furer V, Rondaan C, Heijstek MW, et al 2019 update of EULAR recommendations for vaccination in adult patients with autoimmune inflammatory rheumatic diseases Annals of the Rheumatic Diseases Published Online First: 14 August 2019
(5) The use of biologics and small molecules in pregnant patients with rheumatic diseases. Gerosa M, Argolini LM, Artusi C, Chighizola CB. Expert Rev Clin Pharmacol. 2018 Oct;11(10):987-998
(6) Safety of anti-rheumatic drugs in men trying to conceive: A systematic review and analysis of published evidence. Mouyis M, Flint JD, Giles IP. Semin Arthritis Rheum. 2019 Apr;48(5):911-920.
