Εξετάσεις αίματος
Υπάρχουν πολλές διαφορετικές εξετάσεις και ορισμένες είναι πιο συχνές απ’ ότι άλλες. Για παράδειγμα, ο γιατρός μπορεί να μάθει την ομάδα αίματος σας, αν το αίμα σας εξετάστηκε για αυτό. Το αίμα παίρνεται συνήθως από μια φλέβα που υπάρχει στο μπράτσο σας (ειδικότερα στην εσωτερική επιφάνεια του αγκώνα), χρησιμοποιώντας μια σύριγγα με βελόνα.
Το άτομο που παίρνει το αίμα μπορεί να είναι ή ένας γιατρός ή ένας/μια νοσηλευτής/τρια ή ένας/μια παρασκευαστής/στρια (όλοι είναι εκπαιδευμένοι στο να παίρνουν αίμα). Αμέσως μετά το αίμα φυλάσσεται σε διαφορετικά σωληνάρια (συχνά διαφορετικού χρώματος) που μπορεί να περιέχουν διάφορες ουσίες (συντηρητικά). Mετά, το αίμα αναλύεται στο εργαστήριο . Συνήθως, κάθε ένα σωληνάριο χρησιμοποιείται μόνο για μια ομάδα εξετάσεων και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί για άλλες εξετάσεις.
Θυµηθείτε ότι τα αποτελέσματα από τις εξετάσεις συνήθως δεν δίνονται αμέσως- ορισμένα αποτελέσµατα μπορεί να χρειαστούν ορισμένες ημέρες ή ακόμα εβδομάδες για να επιστραφούν από το εργαστήριο. Επίσης, τα αποτελέσματα των εξετάσεων αίματος μπορεί να ποικίλουν από ημέρα σε ημέρα- αυτό είναι εντελώς φυσιολογικό και έτσι μια μικρή απόκλιση σε μια συγκεκριμένη μέτρηση μπορεί να μην είναι σημαντική.
Οι περισσότερο σημαντικές εξετάσεις αίματος αναφέρονται πιο κάτω:
Γενική αίματος: αυτή μπορεί να βοηθήσει το γιατρό σας να αποφασίσει αν έχετε αναιμία (έλλειψη αιμοσφαιρίνης) και αν έχετε φυσιολογικά λευκά αιμοσφαίρια (τα οποία πολεμούν τις λοιμώξεις) και φυσιολογικά αιμοπετάλια (τα οποία βοηθούν στη πήξη του αίματος). Τα άτομα με αρθρίτιδα έχουν συχνά μικρές ανωμαλίες στη γενική αίματος. Επίσης, η γενική αίματος μπορεί να επηρεαστεί από ορισμένα φάρμακα.
Ταχύτητα καθίζησης ερυθρών (ΤΚΕ): Αυτή είναι απλή εξέταση μετράει πόσο γρήγορα καθιλάνουν τα κύτταρα του αίματος (ερυθρά αιμοσφαίρια, λευκά αιμοσφαίρια και αιμοπετάλια) όταν παραμείνουν σε ένα σωληνάριο που δεν κινείται. Αυτό αντανακλά το πόση φλεγμονή έχει προκαλέσει η αρθρίτιδα σας. Αυτή η μέτρηση θα βελτιωθεί αν η αρθρίτιδα σας βελτιωθεί. Ορισμένα εργαστήρια χρησιμοποιούν άλλες μεθόδους για να μετρήσουν τον βαθμό της φλεγμονής, όπως η C- αντιδρώσα πρωτεu912 ΐνη (CRP).
Βιοχημικό προφίλ: ένας αριθμός εξετάσεων ή δεικτών στο αίμα μπορούν να ελέγξουν πως λειτουργεί το συκώτι σας ή τα νεφρά σας.Άλλες εξετάσεις μπορούν να ελέγξουν την ισορροπία του νατρίου και του ασβεστίου στον οργανισμό σας. Όλες αυτές οι εξετάσεις μπορούν να επηρεαστούν από την αρθρίτιδα ή την θεραπεία της.
Ρευματοειδής παράγοντας: αυτό είναι ένα αντίσωμα (δείτε το σχήμα παρακάτω) που μπορεί να υπάρχει σε ορισμένα άτομα με αρθρίτιδα. Όμως, δεν ευρίσκεται μόνο σε άτομα με ρευματοειδή αρθρίτιδα. Υπάρχουν άτομα χωρίς αρθρίτιδα που έχουν αυτό το αντίσωμα, ενώ στο ένα τρίτο των ατόμων με ρευματοειδή αρθρίτιδα δεν υπάρχει στο αίμα. Είναι μια χρήσιμη εξέταση μόνον όταν μπορεί να αξιολογηθεί μαζί με άλλα ευρήματα. Mια θετική εξέταση (δηλαδή όταν υπάρχει ο ρευματοειδής παράγοντας στο αίμα) δεν σημαίνει ότι εσείς έχετε ρευματοειδή αρθρίτιδα. Η ποσότητα του ρευματοειδούς παράγοντα που υπάρχει εκφράζεται με ένα αριθμό.
Αντιπυρηνικά αντισώματα (ΑΝΑ): αυτά τα αντισώματα υπάρχουν ορισμένες φορές στο αίμα ατόμων με συγκεκριμένους τύπους αρθρίτιδας. Αυτές είναι κυρίως παθήσεις στις οποίες συμμετέχουν εκτός των αρθρώσεων και άλλα τμήματα του οργανισμού (για παράδειγμα, όργανα όπως οι νεφροί). Η εξέταση αυτή είναι ένα screening χρήσιμο για τον λύκο (συστηματικός ερυθηματώδης λύκος). Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι αντιπυρηνικών αντισωμάτων που μπορούν να βοηθήσουν στο να γίνει η ακριβής διάγνωση.
Ουρικό οξύ: όλοι μας έχουμε ουρικό οξύ στο αίμα μας. Είναι μια άχρηστη ουσία της φυσιολογικής διάσπασης των πρωτεϊνών και φυσιολογικά αποβάλλεται στα ούρα. Αν το επίπεδο του στο αίμα αυξηθεί τότε ορισμένη ποσότητα του θα στερεοποιηθεί (καθιζάνει) με την μορφή κρυστάλλων, ειδικά στις αρθρώσεις των χεριών και των ποδιών. Αυτοί οι κρύσταλλοι μπορεί να προκαλέσουν σοβαρή φλεγμονή που ονομάζεται ουρική αρθρίτιδα (ποδάγρα). Το επίπεδο του ουρικού οξέος στο αίμα μπορεί να βοηθήσει στο να γίνει η διάγνωση της ουρικής αρθρίτιδας και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη παρακολούθηση της ανταπόκρισης στη θεραπεία.
‘Αλλες εξετάσεις αίματος: λιγότερο συχνά γίνονται άλλες εξετάσεις αίματος για να μετρηθεί το επίπεδο ορισμένων ουσιών όπως: •το συμπλήρωμα (χρησιμοποιείται για να μετρηθεί η δραστηριότητα της νόσου στον συστηματικό ερυθηματώδη λύκο) •οι ανοσοσφαιρίνες (βοηθούν στη καταπολέμηση των λοιμώξεων και μπορεί να μεταβληθεί το επίπεδό τους σε ορισμένες παθήσεις) •ειδικά αντισώματα σε διάφορες λοιμώξεις, που μπορούν να ξεκινήσουν την αρθρίτιδα.
Γενετικές μελέτες: σπάνια, μπορεί να γίνουν γενετικές μελέτες ώστε να βοηθήσουν στη διάγνωση. Για παράδειγμα, μπορεί να χρειασθεί να γίνει εξέταση για την παρουσία του κληρονομούμενου αντιγόνου HLA B27, το οποίο μπορεί να σχετίζεται με την πάθηση αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα. Οι γενετικές μελέτες δεν είναι χρήσιμες στις περισσότερες περιπτώσεις.
ΠΡΟ∑ΟΧΗ: Αν οι εξετάσεις αίματος προτείνονται από τον γιατρό σας, ειδικά για την παρακολούθηση του αποτελέσματος των φαρμάκων, τότε είναι σημαντικό για σας να τις κάνετε. Το πρωτότυπο κείμενο προέρχεται από το φυλλάδιο “Drugs for arthritis; intraarticular steroid injections”.
