Φυλλάδιο για την Σεξουαλικότητα και την Αρθρίτιδα
Σε τι αναφέρεται αυτό το κείμενο;
Η αρθρίτιδα μπορεί να έχει σημαντική επίδραση σε όλα τα θέματα της ζωής ενός ατόμου και μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στις σχέσεις και να επηρεάσει τη σεξουαλικότητα (sexual functioning). Αυτό το βιβλιαράκι αναφέρεται σε συνηθισμένα (common) προβλήματα και δίνει συμβουλές για το πώς μπορεί κανείς να τα χειριστεί. Απευθύνεται σε άτομα με αρθρίτιδα και τους συντρόφους τους. Δεν αναφέρεται στην αντισύλληψη, το AIDS ή άλλες σεξουαλικές μεταδιδόμενες λοιμώξεις. Ένα μικρό βιβλιαράκι όπως αυτό δεν μπορεί να περιλαμβάνει όλες τις πλευρές ενός τόσο περίπλοκου θέματος αλλά ελπίζουμε ότι θα συμβάλει στην επικοινωνία και την αμοιβαία κατανόηση. Στο τέλος υπάρχει κατάλογος ομάδων ή οργανισμών που μπορείτε να προσεγγίσετε για περισσότερες πληροφορίες και υποστήριξη.
Τι είναι η «φυσιολογική» σεξουαλική ζωή;
Τα μοντέρνα περιοδικά δίνουν συχνά την εντύπωση ότι όλοι οι άλλοι έχουν τέλεια σεξουαλική ζωή. Είναι σημαντικό να καταλάβετε ότι δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο και ότι πολλά άτομα παρουσιάζουν δυσκολίες στις σχέσεις ή με το σεξ. Σίγουρα η αρθρίτιδα μπορεί να παρουσιάσει επιπλέον δυσκολίες αλλά η αρθρίτιδα δεν είναι απαραίτητα υπεύθυνη για οποιεσδήποτε δυσκολίες μπορεί να έχετε στις σχέσεις σας ή στη σεξουαλική ζωή σας.
Τα άτομα με αρθρίτιδα είναι ακριβώς όπως ο καθένας στις προτιμήσεις για την σεξουαλική συμπεριφορά ή orientation. Οι σεξουαλικές μας ανάγκες και στάσεις (attotudes) αλλάζουν με το χρόνο και την εμπειρία. Για παράδειγμα, μπορεί να διαπιστώσετε ότι το σεξ δεν είναι τόσο συναρπαστικό ή τόσο ικανοποιητικό όπως προηγουμένως. Θυμηθείτε ότι τα περισσότερα ζευγάρια περνάνε από φάσεις όπως αυτή. Σε κάθε σχέση οι δύο σύντροφοι χρειάζεται να έχουν υπόψη τους τα αισθήματα του άλλου και να συζητούν για τις όποιες δυσκολίες ώστε να διατηρούν την σχέση τους.
Θα αλλάξει η σχέση μας λόγω της αρθρίτιδας;
Όπως με οποιοδήποτε άλλο πρόβλημα υγείας, η αρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει μια σχέση. Μπορεί να επηρεάσει την ικανότητα σας να είστε σε μια δουλειά (to hold down a job) ή να εργάζεστε μέσα στο σπίτι. Αυτό μπορεί να προκαλέσει οικονομικές δυσκολίες και να αυξήσει τις απαιτήσεις από τον ένα από τους συντρόφους. Αν είστε περήφανος με τον εαυτό σας για την ικανότητα σας να εργάζεστε ή να κερδίζετε χρήματα ή να κάνετε ότι θέλετε ανεξάρτητα, τότε η αρθρίτιδα σας μπορεί να σας οδηγήσει σε απώλεια αυτοπεποίθησης και να είναι δύσκολο να την αντιμετωπίσετε. Μπορεί να παρουσιάσετε ορισμένους βαθμούς κατάθλιψης – αυτό είναι πολύ συχνό.
Με την πάροδο του χρόνου το κάθε ζευγάρι μπορεί να προσαρμοστεί στη πρόκληση (challenge) της αρθρίτιδας, αλλά ορισμένα ζευγάρια προσαρμόζονται πιο εύκολα σε σχέση με άλλα. Αρκετά ζευγάρια βρίσκουν ότι η σχέση τους γίνεται πιο δυνατή, ως αποτέλεσμα του αυξημένου μοιράσματος των δραστηριοτήτων και την συζήτηση που αυτό συνεπάγεται.
Σε ορισμένες σχέσεις, το ένα άτομο έχει μεγαλύτερο ρόλο και τείνει να οργανώνει το άλλο και αυτή η ισορροπία μπορεί να διαταραχθεί από την αρθρίτιδα. Αν ο ένας σύντροφος γίνει εξαρτώμενος από τον άλλο, οικονομικά ή σωματικά, τότε υπάρχει ο κίνδυνος η σχέση να επηρεαστεί ώστε ο ένας από τους συντρόφους να πιέζεται από τον άλλο για να κάνει πράγματα που αλλιώς δεν θα έκανε. Χρειάζεται και οι δύο να συζητάτε για την κατάσταση που αλλάζει και να αποφασίζεται πώς να προσαρμοστείτε σ’ αυτή.
Η αρθρίτιδα δεν πρέπει να χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για να αλλάξετε την προσωπική ή σεξουαλική σας σχέση με τρόπο που ο ένας από εσάς δεν θέλει. Αν συμβαίνει αυτό, τότε συζητήστε τη κατάσταση με ένα φίλο/η, το γιατρό σας ή ένα σύμβουλο.
Πως θα τα καταφέρω αν δεν έχω μια σχέση;
Οι περισσότεροι από εμάς έχουμε αμφιβολίες για την δική μας «εικόνα» και την ελκυστικότητα. Η αυτοπεποίθηση σας μπορεί να επηρεαστεί αρκετά αν έχετε διογκωμένες αρθρώσεις ή κάτι άλλο ορατό που να θυμίζει αρθρίτιδα, όπως οι ουλές από εγχειρήσεις. Αν είστε περιορισμένος από την αρθρίτιδα σας και δεν είστε ικανός να πάτε σε ένα μπαράκι, μια καφετέρια ή για χορό, τότε δεν θα νιώθετε ικανός στο να κάνετε νέες φιλίες, πόσο μάλλον μια νέα σεξουαλική σχέση.
Όμως, αν και η σεξουαλική χημεία είναι σημαντική, οι περισσότερες σχέσεις αναπτύσσονται σταδιακά και εξαρτώνται από τα κοινά ενδιαφέροντα παρά απλά από την σωματική πλευρά της σχέσης. Τα άτομα τείνουν να συναντώνται μέσω της εργασίας, των κοινών φίλων, της οικογένειας, της καφετέριας ή της εκκλησίας, γι’ αυτό πρέπει να διατηρείται τις κοινωνικές επαφές σας, ακόμα και να αισθάνεστε κουρασμένος ή έχετε πόνο.
Θυμηθείτε ότι ακόμα και χωρίς αρθρίτιδα μπορεί να είναι δύσκολο να βρείτε ένα κατάλληλο σύντροφο. Ορισμένα άτομα το βρίσκουν δύσκολο να συναναστραφούν με κάποιον με ανικανότητα, όπως ακριβώς ορισμένοι άλλοι δεν μπορούν να συναναστραφούν με κάποιο που είναι πολύ χοντρός, λεπτός, κοντός ή ψηλός. Αλλά αυτό είναι το δικό τους πρόβλημα, όχι δικό σας!
Τι πρέπει να γνωρίζει ο/η σύντροφος μου;
Ορισμένες φορές είναι δύσκολο να συζητάτε σεξουαλικά θέματα, ακόμα αν έχετε μαζί μια μακρόχρονη σεξουαλική σχέση. Η σοβαρή αρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει σοβαρά την διάθεσή του ενός συντρόφου για την χαρά του σεξ και αυτό έχει συχνά επίδραση στην σχέση. Είναι δύσκολο να το χειριστείτε αυτό μέχρι να το συζητήσετε μαζί – χρειάζεται να ξέρετε και οι δύο κάτι για την αρθρίτιδα και τι επιδράσεις μπορεί να έχει.
Αρχικά, μπορεί να αισθάνεστε ότι θέλετε να κρύψετε την αρθρίτιδά σας από τον σύντροφό σας ή από τον εαυτό σας. Αυτό μπορεί να είναι δυνατό αν η αρθρίτιδα δεν είναι σοβαρή αλλά αυτό δεν θα συμβεί αν η αρθρίτιδα σας επηρεάζει την σωματική και σεξουαλική λειτουργικότητά σας. Χρειάζεται να προσπαθήσετε να μοιραστείτε πληροφορίες και να συζητήσετε πως μπορείτε να προσπαθήσετε μαζί για να ξεπεράσετε οποιαδήποτε προβλήματα τίθενται από την αρθρίτιδα.
Έχοντας σεξουαλική ζωή θα επηρεαστεί η αρθρίτιδα μου;
Οποιοσδήποτε έχει αρθρίτιδα γνωρίζει ότι η κίνηση μιας προσβεβλημένης άρθρωσης μπορεί να έχει πόνο. Το σεξ μπορεί να έχει σωματικές απαιτήσεις και να παρουσιάσει λιγότερη άνεση (discomfort), ειδικά αν συμμετέχουν τα ισχία ή η πλάτη. Όμως, το ίδιο το σεξ δεν πρόκειται να χειροτερέψει την αρθρίτιδα σας. Αν το σεξ είναι ένα ευχάριστο (regular) τμήμα της σχέσης σας, τότε πρέπει να προσπαθήσετε να το κρατήσετε έτσι.
Η αντιδραστική αρθρίτιδα (ή σύνδρομο Reiter στα ελληνικά προφέρετε «Ράιτερ») μπορεί να προκαλείται από σεξουαλικά μεταδιδόμενες λοιμώξεις, όπως τα χλαμύδια. Αν είχατε ένα επεισόδιο αυτού του τύπου της αρθρίτιδας, πρέπει να λαμβάνετε ειδικές προφυλάξεις (όπως η χρησιμοποίηση του προφυλακτικού) για να αποφύγετε την επανάληψη τέτοιας λοίμωξης, διότι μπορεί να προκαλέσει την επανεμφάνιση της αντιδραστικής αρθρίτιδας.
Θα επηρεάσει η αρθρίτιδα την σεξουαλική ζωή μου;
Οτιδήποτε που επηρεάζει την δική σας διάθεση ή ευεξία μπορεί να επηρεάσει την επιθυμία ή την χαρά από το σεξ. Όπως πολλές άλλες παθήσεις, η αρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει δυσμενώς την διάθεσή σας και πως εσείς γενικά αισθάνεστε. Οι διογκωμένες αρθρώσεις μπορεί να σας κάνουν να αισθάνεστε λιγότερο ελκυστική σωματικά και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε έλλειψη αυτοεκτίμησης και απώλεια αυτοπεποίθησης σε σεξουαλικά θέματα.
Με σωματικούς όρους (in physical terms), η ενόχληση (discomfort) κατά την διάρκεια του σεξ μπορεί να ελαττώσει την επιθυμία σας για σεξ ή την ικανότητά σας να το χαρείτε (to enjoy it). Μπορεί να είναι ενοχλητική η κίνηση αρθρώσεων σε κάποια στάση που συνηθίζεται να χρησιμοποιείτε κατά την διάρκεια της ερωτικής πράξης. Πιθανές πρακτικές λύσεις συζητούνται πιο κάτω. Θυμηθείτε ότι η αρθρίτιδα μπορεί να φέρει ένα ζευγάρι πιο κοντά αν συζητάτε τα προβλήματα που προκύπτουν και αυτό στη πραγματικότητα μπορεί να βελτιώσει την σεξουαλική ζωή σας. Το σεξ δεν είναι το ίδιο σημαντικό σε όλα τα ζευγάρια.
Η σεξουαλική μας συμπεριφορά ποικίλει αρκετά. Για ορισμένα ζευγάρια, είναι σύνηθες να έχουν σεξ σε καθημερινή βάση, ενώ σε άλλα μπορεί να είναι κάθε εβδομάδα, μήνα ή πιο αραιά. Τα νεαρά ζευγάρια τείνουν να έχουν σεξ συχνότερα απ’ ότι τα πιο μεγάλα σε ηλικία ενώ τα ζευγάρια που έχουν πιο νέα σχέση τείνουν να έχουν σεξ πολύ συχνότερα σε σχέση με όσους έχουν μακροχρόνια σχέση, αλλά υπάρχουν πολλές εξαιρέσεις. Ορισμένα ζευγάρια έχουν μια πλήρη και ευτυχή σχέση χωρίς σεξουαλικές σχέσεις- είναι ικανοποιημένοι στο να κρατάει ο ένας το χέρι του άλλου, να αγκαλιάζονται, ή να ανταλλάσσουν φιλιά χωρίς να προχωρούν σε ολοκληρωμένη σεξουαλική επαφή. Ο δικός σας σκοπός είναι να συνεχίσετε ανεξάρτητα από τη σεξουαλική σχέση που εκφράζει τις δικές ας ανάγκες και του/της συντρόφου σας.
Θα επηρεάσει η αρθροπλαστική μου την σεξουαλική ζωή μου;
Αν πρόκειται να κάνετε εγχείρηση αντικατάστασης της άρθρωσης του ισχίου ή του γόνατος, ο πόνος της άρθρωσης αυτής που ήδη επηρεάζει προφανώς την σεξουαλική ζωή σας. Η εγχείρηση μπορεί να βελτιώσει την σεξουαλική ζωή σας καθώς και την ικανότητα σας στο περπάτημα. Θυμηθείτε ότι χρειάζεται κάποιο χρονικό διάστημα για να αναρρώσετε από την εγχείρηση καθώς και να επουλωθεί το τραύμα. Θα είστε ικανός να έχετε σεξουαλική δραστηριότητα μόλις αισθανθείτε ικανός γι’ αυτό – γενικά μετά από έξη βδομάδες.
Όμως, με την αντικατάσταση της άρθρωσης του ισχίου χρειάζεται να προσέχετε σε ορισμένες κινήσεις, διότι υπάρχουν ορισμένες με τις οποίες υπάρχει κίνδυνος αλλαγής της θέσης της νέας άρθρωσης. Ειδικότερα, αυτές είναι η ανύψωση του ποδιού και η μετακίνηση του ενός ποδιού προς το άλλο. Όταν κάνετε την εγχείρηση, το νοσηλευτικό προσωπικό, οι φυσιοθεραπευτές/τριες και οι εργασιοθεραπευτές/τριες θα πρέπει να σας ενημερώσουν ποιες κινήσεις πρέπει να αποφεύγετε. Αν δεν το συζητήσουν αυτό ή δεν σας δώσουν πληροφορίες για στάσεις κατά την σεξουαλική επαφή, τότε ρωτήστε τους εσείς. Θα τους έχουν υποβληθεί οι ίδιες ερωτήσεις πολλές φορές προηγουμένως. (Δείτε το βιβλιαράκι της ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α. «Μια νέα άρθρωση ισχίου»).
Πως μπορούμε να ξεπεράσουμε τις δυσκολίες στη σεξουαλική ζωή;
Οι δυσκολίες μπορεί να είναι σωματικές ή ψυχολογικές ή και τα δύο. Προβλήματα στη μια περιοχή συχνά οδηγούν σε δυσκολίες στην άλλη. Η διάθεσή σας για τη χαρά του σεξ είναι γενικά μεγαλύτερη αν αισθάνεστε σωματικά καλά και είστε ενεργός. Είναι προφανές, ότι η αρθρίτιδα κάνει τις σωματικές δραστηριότητες πιο δύσκολες αλλά είναι πολύ σημαντικό να κάνετε κάποιου τύπου άσκηση. Αυτό θα βοηθήσει να διατηρήσετε τη δύναμη και τον τόνο των μυών σας καθώς και το εύρος κίνησης των αρθρώσεων σας. Επίσης, αυτό θα βοηθήσει να παραμείνετε σεξουαλικά ενεργός. (Δείτε το κείμενο «Άσκηση και αρθρίτιδα»).
Ορισμένα ψυχολογικά προβλήματα είναι συνηθισμένα. Μπορείτε να έχετε χαμηλή αυτοεκτίμηση και να αισθάνεστε μη ελκυστικός/η ή μη επιθυμητός/η, λόγω της αρθρίτιδας σας. Ο φόβος του πόνου μπορεί να σας κάνει ανήσυχο για το σεξ. Ο/Η σύντροφος σας μπορεί να φοβάται ότι θα σας προκαλέσει πόνο. Ορισμένες φορές οι ανησυχίες όπως αυτή, οδηγεί τα ζευγάρια στη αποφυγή από οποιαδήποτε σωματική επαφή, τόσο ώστε ακόμα και τα φιλιά και οι αγκαλιές να σταματήσουν. Είναι δύσκολο να ασχοληθείτε με δυσκολίες σαν αυτή εκτός αν είστε προετοιμασμένος να τις συζητήσετε ειλικρινά με τον/ την σύντροφό σας.
Όταν κάνετε έρωτα, θα πρέπει να λέτε στον σύντροφό σας αν κάτι δεν είναι για σας άνετο άλλα συγχρόνως να κάνετε σαφές τι σας ευχαριστεί ιδιαίτερα και συγχρόνως να εξερευνάτε για τρόπους επιστροφής της ευχαρίστησης. Αν δεν μπορείτε να επιλύσετε τα πράγματα οι ίδιοι, τότε συζητήστε το με ένα επαγγελματία υγείας. Ο γιατρός σας μπορεί να σας παραπέμψει. (Δείτε τα κεφάλαια «Με ποια άτομα μπορώ να συζητήσω ορισμένα θέματα»).
Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι σωματικών προβλημάτων. Δεν είναι πιθανόν να έχετε επιτυχημένο σεξ όταν η αρθρίτιδα σας είναι ενεργή (ο ιατρικός όρος είναι «σε έξαρση») και οι αρθρώσεις σας είναι επώδυνες. Έτσι, δώστε τον καλύτερο σας εαυτό σε οποιεσδήποτε ευκαιρίες όταν υπάρχουν καλύτερες ημέρες. Όταν ο πόνος είναι το πρόβλημα, τότε το να πάρετε παυσίπονο περίπου μια ώρα πριν να έχετε σεξ μπορεί να βοηθήσει. Αυτό μπορεί να μην είναι αυθόρμητο αλλά αξίζει αν το σεξ είναι πιο ικανοποιητικό. Οι αρθρώσεις σας μπορεί να αισθάνονται περισσότερο άνετα μετά από ένα ζεστό μπάνιο ή ντους- γιατί να μην το κάνετε μαζί;
Το μασάζ μπορεί να βοηθήσει τις αρθρώσεις και τους μυς να χαλαρώσουν και αυτό μπορεί να αποτελέσει μέρος των προκαταρκτικών παιχνιδιών. Στις γυναίκες, ορισμένες φορές η αρθρίτιδα οδηγεί σε ξηρό κόλπο, έτσι ώστε η διείσδυση (penetrative sex) να μην είναι άνετη. Αυτό που μπορεί συχνά να βοηθήσει είναι οι λιπαντικές αλοιφές, με βάση το νερό, όπως το KY Jelly ή Aquapel, που υπάρχουν σε όλα τα φαρμακεία. Λιπαντικά που περιέχουν λάδι, όπως η βαζελίνη ή το παιδικό λάδι, μπορεί να ερεθίσει το δέρμα σας ή να βλάψει το προφυλακτικό.
Επίσης, η ηλικία μπορεί να προκαλέσει ξηρότητα κόλπου, που μπορεί να βοηθηθεί με αλοιφή οιστρογόνων. Στη δυτική κοινωνία η στάση του «ιεραπόστολου» (δηλαδή ο άνδρας πάνω και η γυναίκα κάτω, πρόσωπο με πρόσωπο) είναι η πιο συχνή στάση κατά την σεξουαλική επαφή. Για τα άτομα με αρθρίτιδα η στάση αυτή μπορεί να μην είναι άνετη ή να είναι δύσκολη. Θα πρέπει να προσπαθήσετε διαφορετικές στάσεις σεξουαλικής επαφής και ορισμένες παραλλαγές υπάρχουν σε εικόνες. Υπάρχουν πολλές στάσεις στις οποίες η σεξουαλική επαφή είναι δυνατή και ευχάριστη. Η σεξουαλική επαφή είναι δυνατή με τον ένα ή και τους δύο συντρόφους σε θέση όρθια, γονατιστή ή καθιστή. Θα πρέπει να βρείτε τουλάχιστον μια θέση που να είναι τόσο άνετη όσο και ικανοποιητική.
Είναι γενικά αποδεκτό ότι δεν υπάρχει «σωστός» και «λάθος» τρόπος στο να κάνει ένας έρωτα: αν οι δυο σύντροφοι είναι ευτυχής με την συμπεριφορά τους τότε είναι κατάλληλο για αυτούς. Αν χρειάζεστε να προσπαθήσετε διαφορετικές στάσεις τότε αυτό μπορεί να φέρει μια ευχάριστη ποικιλία σε μια μακρόχρονη σχέση. Έτσι, μην χάσετε την ευκαιρία να πειραματιστείτε! Συγχρόνως, βεβαίως δεν θα πρέπει να επιτρέψετε στον εαυτό σας να πιεστεί να κάνει κάτι που δεν θέλει.
Η διεισδυτική σεξουαλική επαφή δεν είναι ο μόνος τρόπος να επιτύχετε σεξουαλική ικανοποίηση. Πολλά ζευγάρια βρίσκουν ότι τα φιλιά, τα χάδια και ο αμοιβαίος αυνανισμός είναι ικανοποιητικά. Αυτό μπορεί να είναι πιο κατάλληλο αν η κολπική επαφή είναι δύσκολη ή δεν είναι άνετη. Επίσης, ο στοματικός έρωτας είναι διαδεδομένος, αν και μια επώδυνη άρθρωση της γνάθου (ο ιατρικός όρος είναι «κροταφογναθική άρθρωση) μπορεί να προκαλέσει ενόχληση.
Επίσης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε σεξουαλικά βοηθήματα, όπως ερωτικά περιοδικά, ιστορίες ή βιντεοκασέτες, που μπορεί να αυξήσουν την ερωτική επιθυμία ή να βοηθήσουν τα προκαταρκτικά παιχνίδια. Οι δονητές διατίθενται άμεσα από ταχυδρομικούς καταλόγους ή σε ειδικά καταστήματα, σε μεγάλες πόλεις. Αυτοί χρησιμοποιούνται πολύ περισσότερο απ’ ότι νομίζουμε και μπορεί να είναι ιδιαίτερα βοηθητικοί στην χαλάρωση των επώδυνων αρθρώσεων και μυών καθώς και για την διέγερση των γεννητικών οργάνων. Είναι ιδιαίτερα χρήσιμοι όταν ο κολπικός και στοματικός έρωτας δεν είναι εφικτός.
Οι άνδρες τώρα ζουν περισσότερο και η ανικανότητα είναι σήμερα ένα κοινό πρόβλημα σε μεγαλύτερους σε ηλικία άνδρες. Από την εμφάνιση του Viagra• (στα ελληνικά προφέρεται «Βιάγκρα») πολλοί άνδρες είναι περισσότερο διαθέσιμοι απ’ ότι προηγουμένως να συζητήσουν τέτοια προβλήματα με το γιατρό τους.
Ορισμένες φορές η απάντηση είναι ένα χάπι αλλά σε άλλες περιπτώσεις μια ένεση μπορεί να βοηθήσει. Μπορείτε να αγοράσετε μια ποικιλία δακτυλίων έντασης (tension rings) και συσκευές αναρρόφησης από ταχυδρομικούς καταλόγους ή ειδικά καταστήματα. Αυτά μπορούν να τοποθετηθούν γύρω από το πέος πριν την σεξουαλική επαφή για να βοηθήσουν στην επίτευξη και την διατήρηση της στύσης. Θυμηθείτε ότι αυτά τα προϊόντα διατίθενται γιατί πολλοί άλλοι άνδρες έχουν έλθει αντιμέτωποι με παρόμοιο πρόβλημα.
Με ποια άτομα μπορώ να συζητήσω ορισμένα θέματα;
Τα περισσότερα ζευγάρια περνάνε διάφορες φάσεις όταν η προσωπική ή σεξουαλική ζωή είναι λιγότερο από τέλεια. Έχοντας αρθρίτιδα μπορούν να δημιουργηθούν επιπρόσθετα προβλήματα.
Αν δεν μπορείτε να λύσετε τα προβλήματα σας μαζί, τότε αναζητήστε περισσότερη βοήθεια.
Ορισμένα άτομα διστάζουν να συζητήσουν για την σεξουαλική τους ζωή με άλλους, αλλά τώρα υπάρχει περισσότερη ευκαιρία παρά πριν από 10 ή 20 χρόνια. Προσπαθήστε να συζητήσετε τις οποιεσδήποτε δυσκολίες με το άτομο με το οποίο αισθάνεστε πιο άνετα. Αυτό το άτομο μπορεί να είναι ένα άλλο άτομο με αρθρίτιδα ή ένας φίλος, αλλά θυμηθείτε ότι η συμβουλή του θα είναι προσωπική και όχι επαγγελματική και μπορεί να μην είναι αξιόπιστη.
Ο γιατρός σας μπορεί να είναι ικανός να σας βοηθήσει. Αν απευθυνθείτε στο νοσοκομείο μπορεί να αισθάνεστε άνετα να μιλήσετε με το γιατρό σας, τον/την νοσηλευτή, τον/την φυσικοθεραπευτή ή τον/την εργασιοθεραπευτή.
Μπορώ να κάνω ένα παιδί;
Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, οι γυναίκες με αρθρίτιδα έχουν συχνά περισσότερη ενόχληση στη πλάτη, τα ισχία και τα γόνατα λόγω του αυξημένου βάρους των. Τα αποτελέσματα εξαρτώνται από τον τύπο της αρθρίτιδας που έχετε. Οι γυναίκες με ρευματοειδή αρθρίτιδα ανακαλύπτουν συχνά ότι κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης η αρθρίτιδα βελτιώνεται. Αντίθετα, οι γυναίκες με λύκο ορισμένες φορές παρουσιάζουν μια έξαρση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Σπάνια υπάρχει κάποιος λόγος για να διακόψετε τις σεξουαλικές σχέσεις κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Όμως, στα τελικά στάδια της εγκυμοσύνης μπορεί να βρίσκεται πιο άνετο να χρησιμοποιείτε διαφορετική στάση απ’ ότι συνήθως. Κατά τη διάρκεια του τοκετού υπάρχει κίνηση της πλάτης και κυρίως των ισχίων. Αυτές οι κινήσεις μπορούν να χειροτερέψουν τον πόνο από τις αρθρώσεις σε γυναίκες με αρθρίτιδα σ’ αυτές. Όμως, μπορούν να χρησιμοποιηθούν διαφορετικές θέσεις και οι περισσότερες γυναίκες με αρθρίτιδα στα ισχία έχουν φυσιολογικό τοκετό. Όταν είστε έγκυος μπορείτε να το συζητήσετε αυτό με τον γυναικολόγο σας ή την μαία σας.
Ο θηλασμός δεν πρέπει να παρουσιάζει κάποια ιδιαίτερα προβλήματα. Όμως, ορισμένα φάρμακα μπορούν να περάσουν στο μητρικό γάλα. Έτσι, είναι σημαντικό να συζητήσετε με το γιατρό σας για τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες οποιουδήποτε φαρμάκου παίρνετε.
Η φροντίδα ενός νέου παιδιού είναι πολύ απαιτητική σωματικά. Περιλαμβάνει το σήκωμα και την μεταφορά του καθώς και το σκύψιμο για να σηκώσετε το παιδί. Αυτές οι κινήσεις μπορεί να είναι επώδυνες ή δύσκολες, αν έχετε αρθρίτιδα στα χέρια, την πλάτη, τα ισχία ή τα γόνατα. Ο φυσιοθεραπευτής ή εργασιοθεραπευτής σας μπορεί να σας συμβουλεύσει για ειδικά εργαλεία ή συσκευές που μπορούν να σας κάνουν την ζωή πιο εύκολη, όπως για παράδειγμα ανυψωμένες κούνιες ή πορτ- μπεμπέ και στηρίγματα μπάνιου.
Αν έχετε δύσκαμπτες αρθρώσεις το πρωί, τότε μπορεί να μειωθεί η ικανότητα σας να αντιδράτε γρήγορα στις ανάγκες του παιδιού. Αυτό μπορεί να είναι πολύ απογοητευτικό για τις νεαρές μητέρες- σκεφτείτε το αυτό όταν προγραμματίζετε (contemplating) την εγκυμοσύνη. Ο σύντροφος σας ή ένας συγγενής ή φίλος, μπορεί να είναι ικανός και πρόθυμος να βοηθήσει με αυτές τις δραστηριότητες όταν είναι δύσκολο για σας. Θα πρέπει να σκεφτείτε πως σχεδιάζετε να φροντίσετε ένα μικρό παιδί πριν να μείνετε έγκυος.
Είναι το παιδί μου σε κίνδυνο να πάθει αρθρίτιδα;
Τα ζευγάρια που προγραμματίζουν μια εγκυμοσύνη συχνά ανησυχούν ότι το παιδί τους μπορεί να παρουσιάσει αρθρίτιδα κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής του. Οι περισσότεροι τύποι αρθρίτιδας παρουσιάζονται μέσα σε οικογένειες μέχρι ενός ορίου. Όμως, ο κίνδυνος αυτός είναι μικρός και τα περισσότερα άτομα με αρθρίτιδα έχουν απόλυτα υγιή παιδιά. Η απόφαση να αποκτήσει κανείς παιδιά πολύ σπάνια επηρεάζεται από την ύπαρξη αρθρίτιδας. Θα πρέπει να συζητήσετε με το γιατρό σας για τους κινδύνους, ανάλογα με το τύπο της αρθρίτιδας που έχετε. Ο λύκος είμαι μια ειδική περίπτωση, διότι ορισμένες γυναίκες που έχουν κάποια ειδικά αντισώματα στο αίμα τους μπορεί να γεννήσουν ένα παιδί που να παρουσιάζει προβλήματα ρυθμού με την καρδιά του. (Δείτε το κείμενο της ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α “Συστηματικός Ερυθυματώδης Λύκος”).
Τι πρέπει να τρώω;
Η υγιής δίαιτα θα βελτιώσει τις πιθανότητες να συλλάβετε και να έχετε μια επιτυχημένη εγκυμοσύνη. Τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν θρεπτικά συστατικά, βιταμίνες και άλατα και πρέπει ο καθένας μας να λαμβάνει πέντε μερίδες (item) φρούτων ή λαχανικών κάθε μέρα. Αν παίρνετε φυλλικό οξύ θα μειωθεί ο κίνδυνος να γεννήσετε ένα παιδί με spina bifida και γι’ αυτό δίνετε σε κάθε έγκυο γυναίκα. Αν προγραμματίζετε να κάνετε ένα παιδί τότε είναι σοφό να αρχίσετε να παίρνετε φυλλικό οξύ πριν να μείνετε έγκυος. Τόσο το κάπνισμα όσο και η κατανάλωση αλκοόλ (π.χ. κρασί, μπύρα, ούζο, ουίσκι, κ.ά.) έχουν ανεπιθύμητες ενέργειες στο έμβρυο (αγέννητο παιδί) και πρέπει να αποφεύγονται και τα δύο (Δείτε το βιβλιαράκι της ΕΛ.Ε.ΑΝ.Α. “Δίαιτα και αρθρίτιδα”).
Συμπεράσματα
Η αρθρίτιδα μπορεί να αναστατώσει όχι μόνο την προσωπική ζωή ενός ζευγαριού αλλά και την σεξουαλική τους σχέση. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τις πρακτικές πληροφορίες που υπάρχουν σ’ αυτό το βιβλιαράκι για να βοηθήσετε να λύθούν αυτά τα προβλήματα. Η επίλυση των σεξουαλικών δυσκολιών εξαρτάται από την αμοιβαία υποστηρικτική σχέση και την επιθυμία σας να συνεργαστείτε ο ένας με τον άλλο για να ξεπεράσετε τα προβλήματα. Πολλά ζευγάρια ανακαλύπτουν ότι η από κοινού αντιμετώπιση της αρθρίτιδας με τον τρόπο αυτό βελτιώνει όλες τις πλευρές τις σχέσης των. Αν δεν έχετε μια σχέση, τότε η επικοινωνία είναι ένα ουσιώδες τμήμα του να βρεθεί ή να δημιουργηθεί μια σεξουαλική σχέση ή τουλάχιστο θα βοηθήσει πολύ προς αυτό.
Το πρωτότυπο κείμενο προέρχεται από το φυλλάδιο “Sex and arthritis”. Ευχαριστούμε το Arthritis Research Campaign (Μεγάλη Βρετανία) για την άδεια απόδοσής του στην ελληνική γλώσσα.
