Έχουμε ζήσει στιγμές που νοιώσαμε αντιπάθεια για κάποιον άνθρωπο χωρίς καν να τον γνωρίζουμε καλά, ή και καθόλου. Επίσης, έχουμε θυμώσει με κάποιον, χωρίς να είμαστε σε θέση να τον αντιμετωπίσουμε, όπως θα θέλαμε, υπήρξαν δε φορές που ενώ βοηθούσαμε κάποιο ή είχαμε την πρόθεση να τον βοηθήσουμε, νοιώσαμε πως αυτός εκμεταλλεύεται την καλή μας διάθεση. Τέλος υπήρξαν στιγμές, που νοιώσαμε αβεβαιότητα για το αν είναι σωστό αυτό που κάνουμε, καθώς επίσης και τον τρόπο που κάνουμε.
Η συνήθης αντίδραση μας σε όλες τις παραπάνω καταστάσεις που αναφέρθηκαν, είναι να απομακρυνθούμε χωρίς, αντιπαραθέσεις, αντιθέσεις, συγκρίσεις και να προσπαθήσουμε «να το ξεχάσουμε, να το θάψουμε..»
Τι γίνεται όμως, όταν αυτά τα αρνητικά συναισθήματα τα νοιώθουμε όταν είμαστε και φροντιστές ανθρώπων που έχουν την ανάγκη μας, όταν πάντα ή για κάποια διαστήματα είναι αδύνατο να αυτοεξυπηρετηθούν;
Πως αντιμετωπίζουμε τον εαυτό μας σε τέτοιες περιπτώσεις, και πως αντιμετωπίζουμε τον άνθρωπο που φροντίζουμε -τον εξαρτώμενο- από εμάς και την βοήθεια μας; Πως επεξεργάζεται η ψυχή μας τον εκνευρισμό μας, τον θυμό μας, την ανημποριά, την κούραση, την αβεβαιότητα μας, και τα άλλα αρνητικά συναισθήματα;
Πως αντιδρά ο κάθε ένας από εμάς ξεχωριστά;
Συχνά σαν αποτέλεσμα αυτών των καταστάσεων εμφανίζουμε εμείς οι ίδιοι σωματικά συμπτώματα εξουθένωσης, όπως πονοκέφαλοι, ξηρότητα στόματος, πόνοι στο στήθος, υπέρταση, βήχας συχνά κρυολογήματα-γρίπη, αίσθημα κόπωσης, μυϊκοί πόνοι, κλπ
Άλλες φορές, εκδηλώνονται ψυχικά συμπτώματα όπως η ευερεθιστότητα, ο διαρκής εκνευρισμός, ο συγκρατημένος θυμός, το αίσθημα του αβοήθητου, ο πεσιμισμός, η αναποφασιστικότητα, το αίσθημα αποτυχίας, κλπ. Όλα αυτά έχουν σαν συνέπεια την
έλλειψη ενδιαφέροντος για τη ζωή, το φόβο για το μέλλον, τις δυσκολίες στη συγκέντρωση, τον αρνητισμό στην οικογένεια μας.
Επιπλέον μειώνεται η απόδοση στην εργασία, οι δραστηριότητες που μας ευχαριστούν, και κυριευόμαστε από ένα αίσθημα εξουθένωσης.
Είναι άραγε αυτό που νοιώθουμε, αυτό που βιώνουμε, κάτι που χρειάζεται βοήθεια; Είναι κάποιο νόσημα που ο τρόπος αντιμετώπισης του είναι, επισκέψεις σε ψυχολόγους για ψυχοθεραπείες, ή σε ψυχίατρους για φαρμακευτική αγωγή;
Υπάρχει κάτι που θα έδινε λύση στα θέματα και τις δυσκολίες μας ανέξοδα, αποτελεσματικά, χωρίς τις παρενέργειες κάποιας φαρμακευτικής αγωγής, ή το στιγματισμό της αναζήτησης ψυχολογικής υποστήριξης;
Ένα από τα μέσα που διατίθενται με τα παραπάνω χαρακτηριστικά, είναι τα balint groups (ομάδες Μπάλιντ). Στην ομάδα Μπάλιντ υπάρχει ο συντονιστής, και τα μέλη (8-12 άτομα συνήθως). Κάποιο από τα μέλη, διαφορετικό κάθε φορά, εξηγεί την κατάσταση – πρόβλημα που το απασχολεί. Η ομάδα, εφαρμόζοντας συγκεκριμένη μεθοδολογία από τον ειδικά εκπαιδευμένο συντονιστή, έχει τη δυνατότητα να δει
την κατάσταση που απασχολεί το μέλος, από μία εντελώς διαφορετική οπτική γωνία. Έτσι βοηθάει, ώστε να δημιουργηθούν νέοι τρόποι αντιμετώπισης των προβλημάτων-καταστάσεων, και διαχείρισης των εσωτερικών συγκρούσεων. Επιπλέον αντλείται νέα δύναμη από το γεγονός ότι ανακαλύπτουμε και άλλους γύρω μας που ένοιωσαν ή νοιώθουν τα ίδια συναισθήματα.
Άρα με τη με συγκεκριμένη μέθοδο, χωρίς την ετικέτα της Ψυχοθεραπείας, το αποτέλεσμα είναι ψυχοθεραπευτικό, αφού ο εισηγητής του περιστατικού μαθαίνει πολλά για τους άλλους και για τον εαυτό του.
Οι ομάδες Μπάλιντ δημιουργήθηκαν από τον ιατρό Michael Balint, και είναι σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες, αναπόσπαστο κομμάτι στην εκπαίδευση των ιατρών, στην υποστήριξη του υγειονομικού προσωπικού, των εργαζόμενων σε τομείς παροχής υπηρεσιών, σε φροντιστές ανθρώπων με χρόνια προβλήματα (καρδιολογικά, πνευμονολογικά, ρευματοπάθειες, νευρολογικά, κλπ)
Για την Ελλάδα, η Ελληνική Εταιρία Μπάλιντ, αναγνωρισμένο μέλος της διεθνούς ομοσπονδίας Balint, (International Balint Federation), www.hellenicbalintsociety.gr), είναι έτοιμη να προσφέρει στους φροντιστές τη βοήθεια, τη στήριξη, τις νέες οπτικές και τους τρόπους επίλυσής των δυσκολιών τους.
Δρ Αλκηστις -Μαρία Ηγουμενάκη
Ψυχίατρος- Ψυχοθεραπεύτρια
Συντονίστρια ομάδων Balint
Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Μπάλιντ
(HBS), μέλος της διεθνούς Ομοσπονδίας Μπάλιντ (IBF)
(www.hellenicbalintsociety.gr )
Στέλλα Αργυριάδου MD,PhD
Γενικός/Οικογενιακός Ιατρός, τ. Δ/ντρια ΕΣΥ
Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Μπάλιντ (HBS)
(www.hellenicbalintsociety.gr)
