Θεραπευτικό πρόγραμμα άσκησης σε ασθενείς με αρθρίτιδα
Η αρθρίτιδα είναι ένας από τους συνηθέστερους λόγους που οι άνθρωποι περιορίζουν τις σωματικές δραστηριότητες. Οι περισσότεροι που πάσχουν από κάποιο ρευματικό νόσημα φοβούνται να ασκηθούν γιατί πιστεύουν –λανθασμένα- ότι θα προκαλέσουν περαιτέρω βλάβη.
Το ανθρώπινο σώμα είναι σχεδιασμένο να κινείται.
Η αδράνεια επιπλέον μπορεί να οδηγήσει σε διάφορους κινδύνους για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων του Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2, των Καρδιαγγειακών παθήσεων και της Οστεοπόρωσης.
Επιπρόσθετα εμφανίζονται:
μειωμένη ανοχή στο πόνο
αδύναμοι μύες
δύσκαμπτες αρθρώσεις
κακή ισορροπία
Σύμφωνα με τις τελευταίες τεκμηριωμένες μελέτες η άσκηση δρα σαν «φάρμακο» σε πολλές παθολογικές καταστάσεις, μια από αυτές είναι και η αρθρίτιδα.
Οι Φυσικοθεραπευτές ως ειδικοί στην κίνηση και την άσκηση, με εμπεριστατωμένη γνώση των προδιαθεσικών παραγόντων, της παθολογίας και των πιθανών επιπτώσεων σε όλα τα ανθρώπινα συστήματα, είναι οι ιδανικοί επαγγελματίες για την επιλογή, προώθηση, καθοδήγηση, συνταγογράφηση και διαχείριση της άσκησης(WCPT 2011).
Οι στόχοι ενός θεραπευτικού προγράμματος άσκησης για την αρθρίτιδα είναι:
μείωση πόνου
βελτίωση λειτουργικότητας
ενίσχυση αυτοεκτίμησης
διατήρηση σωστού βάρους
καλυτέρευση βάδισης
αποφυγή καρδιαγγειακών παθήσεων
αύξηση ευκαιριών κοινωνικοποίησης
Τι πρέπει να προσέξει ένας ασθενής με αρθρίτιδα όταν ασκείται;
Αποφυγή άσκησης που προκαλεί πόνο και διαρκεί πάνω από 1 ώρα μετά την άσκηση.
Χρησιμοποίηση παγοκύστης ( 15-20 λεπτά) εάν κάποια άρθρωση είναι ζεστή ή πρησμένη.
Λήψη αναλγητικού φαρμάκου μπορεί να γίνει 20 λεπτά πριν την έναρξη της άσκησης.
Κατάλληλη επιλογή υποδημάτων και πελμάτων για μέγιστη απορρόφηση κραδασμών.
Δεν συνιστώνται άσκηση και δραστηριότητες υψηλής έντασης ή αθλήματα επαφής.
Αποφυγή της άσκησης νωρίς το πρωί, καθώς η δυσκαμψία των αρθρώσεων ή ο πόνος μπορεί να είναι χειρότερος.
Ο όγκος άσκησης είναι καλύτερα να αυξάνετε χρονικά και όχι αυξάνοντας τον ρυθμό και την ένταση σε μια άσκηση.
Αναπροσαρμογή όλου του προγράμματος άσκησης εάν ο ασθενής έχει εμπειρία από:
Σοβαρό πόνο κατά την διάρκεια της άσκησης,
Πόνο που δεν αποκαθίσταται στα συνηθισμένα επίπεδα μετά την άσκηση,
Αυξημένο νυχτερινό πόνος μετά την άσκηση,
Αυξημένο οίδημα-πρήξιμο των αρθρώσεων.
Υπάρχουν 4 κύριοι τύποι άσκησης που εφαρμόζονται σε όλα τα θεραπευτικά προγράμματα άσκησης:
Αερόβια άσκηση: Αύξηση καρδιαγγειακής ικανότητας και αντοχής (π.χ. περπάτημα μέσης έντασης, ποδηλασία ή χρήση στατικού ποδήλατου, κολύμβηση, χορός ).
Άσκηση ενδυνάμωσης: Βελτιώνει την μυϊκή δύναμη και μάζα και την οστική αντοχή (π.χ. Άσκηση με βαράκια-λάστιχα ή με το βάρος σώματος
Άσκηση ευλυγισίας (Διατάσεις): Μειώνει τον κίνδυνο πτώσεων και η τακτική επανάληψη είναι μια κύρια επιλογή σε ένα πρόγραμμα βελτίωσης φυσικής κατάστασης. Είναι βασικές για την προθέρμανση και αποθεραπεία μετά από μια συνεδρία άσκησης.
Άσκηση ισορροπίας: Ενισχύει την ισορροπία και την δύναμη κυρίως των κάτω άκρων, μειώνοντας τον κίνδυνο πτώσεων
Επιπρόσθετα η άσκηση μέσα στο νερό ή την πισίνα είναι ιδιαίτερα χρήσιμη για τους ασθενείς που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ή έχουν σοβαρά προβλήματα στις αρθρώσεις.
Ενδεικτικός πίνακας ελάχιστων απαιτήσεων θεραπευτικού προγράμματος άσκησης για αρθρίτιδα
Πώς να ξεκινήσετε;
Ο θεράπων γιατρός αφού λάβει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες θα σας παραπέμψει στον φυσικοθεραπευτή σας για το ειδικευμένο θεραπευτικό πρόγραμμα άσκησης.
Το σωστό είδος άσκησης ανάλογα το άτομο και την πάθηση.
Μαζί με τον φυσικοθεραπευτή σας θα σχεδιάσετε το δικό σας και μόνον δικό σας πρόγραμμα.
Ορίστε ρεαλιστικούς βραχυπρόθεσμους και μακροπρόθεσμους στόχους και ανταμείψτε τον εαυτό σας όταν τους έχετε επιτύχει.
Ασκηθείτε με φίλο ή μέλος της οικογένειας ή παρέα με το σκύλο σας.
Κρατήστε ένα ημερολόγιο άσκησης ή γράψτε την πρόοδό σας σε ένα ημερολόγιο.
Προσδιορίστε τα προβλήματα που εμπόδισαν την ορθή εκτέλεση του προγράμματος άσκησής.
Επιλέξτε δραστηριότητες που είναι βολικές, σχετικά φθηνές και διασκεδαστικές!
Συζητήστε το πρόγραμμα και τις τυχόν ανησυχίες σας με τον θεράποντα ιατρό και με τον φυσικοθεραπευτή σε τακτική βάση. Με την υποστήριξη και την καθοδήγησή τους, θα είστε σε θέση να αποκομίσετε τα οφέλη ενός ενεργού και υγιεινού τρόπου ζωής
Η φυσικοθεραπεία μπορεί να σου αλλάξει τη ζωή
Ενημερώσου για την πάθηση σου από τα μέλη
του Ν.Π.Δ.Δ «Πανελλήνιος Σύλλογος Φυσικοθεραπευτών»
©2017
Βασμαρής Δημήτριος, Φυσικοθεραπευτής, OEP Leader
Σταθόπουλος Σταύρος, Φυσικοθεραπευτής, Γ.Ν.Α «Ο Ευαγγελισμός», Δ/ντης & Καθ Μ.Π.Ε Παν/μιο “G. Marconi” Ρώμη, Ιταλία
